Бейіндік оқытудың нормативтік құқықтық базасы

- «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 Заңы (толықтырулар мен өзгертулерді қоса алғанда).

- «Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы №604 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 мамырдағы №182 бұйрығы.

- «Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы (толықтырулар мен өзгертулерді қоса алғанда).

- «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 17 қазандағы №576 бұйрығы (толықтырулар мен өзгертулерді қоса алғанда).

- «Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау өткізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы №125 бұйрығы (толықтырулар мен өзгертулерді қоса алғанда).

- «2021-2022 оқу жылында Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарында оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы»Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесінің шешімімен ұсынылған (2020 жылғы 15 маусымдағы №7 хаттамасы) әдістемелік нұсқау хаты.

- «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» Н.Ә.Назарбаевтің халыққа жолдауы, 12 сәуір 2017 жыл.

- «Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында білім алушыларды кәсіптік бағдарлауды диагностикалау және анықтау бойынша әдістемелік ұсынымдар» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 15 сәуірдегі №150 бұйрығы;

- «Оқушылардың кәсіптік бағдары бойынша мектеп директорларының орынбасарларының біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы» «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, Педагогикалық шеберлік орталығы, 2019 жыл.

Оқушыларды бейіндік оқуға дайындау жұмыс жоспары

1. Қателікке бой алдырмау

Көптеген жағдайда жастар қателесіп, қиялға ерік береді. Біреуді мамандықтың романтикасы тартады, оның үстіне боашақ мамандықпен нақты таныспай, оның кинолық нұсқасына бас ұрып жатады. Кейбіреуі пешенеге жазылған деген сеніммен ата-ана жолын бұлжытпай қуады. Ал келесі біреу жоғарғы оқу орнына мүлде басқа себептермен, мәселен жақсы досынан ажырамас үшін түседі. Тағы бірі алысқа баруға қиынсынып үйіне жақын орналасқан оқу орнына құжаттарын тапсыра салады. Мұның барлығы жөнсіз. Мамандықты таңдау – бұл жеңіл-желпі қарауға болмайтын дүние. Болашағыңыз осымен тікелей байланысты. Керісінше, бұл мәселені шамаңыз келгенше неғұрлым байсалдылықпен шешуге тырысыңыз.

2. Дұрыс көзқарас

Ең алдымен істі терең ойлап, бұл таңдауды өз еркіңізбен жасауыңыз керек. Ата-ана мен достарыңыздың үгітіне бағынбаңыз, бұл олардың емес, сіздің өміріңіз екенін естен шығармағаныңыз абзал.

3. Икемділікті анықтау

Біріншіден, өз қызығушылықтарыңызды бағалап алыңыз. Қандай іспен айналысқыңыз келеді? Сізге мектеп бағдарламасындағы қандай пәндер ұнайды? Бос уақытыңзда немен шұғылданғанды ұнатасыз? Адамдармен әсіресе, таныс емес адамдармен байланыс орнату сіз үшін оңай ма? Белгілі қызмет түрін орындай алау икемділігінің өзіндік маңызы зор.

4. Зерделеу

Бастысы өзіңізді тиісінше бағалауыңыз қажет, өзімнен және өз жұмысымнан нені қалаймын, бес жылдан кейін қандай боламын. Барлық қолжетімді ақпарат көздерін пайдалана отырып, өзіңіздің болашақ мамандығыңыз туралы көп білуге тырысыңыз. Сол немесе басқа мамандық өкілдері айналысатын кәсіпорындар қызметін өз көзіңізбен көріп танысу үшін саяхатқа барыңыз. Теңізші болғыңыз келеді ме? Кемедегі күндермен жақын танысу үшін ата-анаңызды кемемен саяхат жасауға көндіріңіз. Бағдарламашы болғыңыз келеді ме? Онда тек компьютерлік ойындарды қызықтап қана қоймай, қарапайым бағдарламаларды жазуға үйреніңіз. Мысалы: журналист мансабы туралы армандай отырып, газетке атшабар болса да, жұмысқа орналасқан жөн болады. Осылайша сіз журналист кәсібімен іштей танысу мүмкіндігіне ие боласыз. Сол немесе өз мамандықтарды сәйкестігін анықтау кезінде тізбе пайдаланылады.

5. Еңбек нарығындағы жағдайды бағалаңыз

Ең оңай жол: бос орындар туралы хабарландырулары бар бірнеше басылымдар алыңыз. Интернет желісіндегі жұмысқа орналасуға арналған сайттардан қандай мамандар қажетттігін қараңыз. Осы деректерді салыстыра отырып, қандай жоғары оқу орнына немесе қандай факультетте оқу болашақта пайдалы екендігін анықтауыңызға болады. Алайда нарық сұранысының ауысып отыратындығын естен шығармаған жөн.

6. Мамандардың көмегіне жүгініңіз

Егер сізде күмән туындаса, мамандардың көмегін пайдаланыңыз. Бұл ретте не мектеп психологымен, немесе психологиялық кеңсе маманымен ақылдасуға болады.

7. Соңғы таңдау

Ақпаратты жинағаннан кейін 5-10 ұстанымнан негізгілердің тізімін қараңыз. Содан соң сынақтан өткізілген тәсілді қолданыңыз: бір парақ қағазды алып екі бағанына бөліңіз. Бір-бірден алып тастау әдісін қолданыңыз. Тізімде үш тармақ қалған сәтте қосымша неғұрлым егжей-тегжейлі зерттеу жүргізіп, соңғы шешім шығарыңыз.

Ешқашан өз бағыңызды бөгде жағдайлармен анықтауға мүмкіндік бермеңіз. Бір орында отырып қалмаңыз! Таңдауыңыз табысты болсын. өміріңіздің үштен бір бөлігін сіз үшін тартымсыз жұмыста азаппен өткізу, жұмысқа мүлдем ынтасыз бару, тиісті уақытты жиіркенішпен өткізу – мұндай болашақ сізді қанғаттандырады ма?

1. Оқуға дайындалатын орынды дайындаңдар: үстелдің үстінен артық кітаптарды, дәптерлерді алып тастаңдар;
2. Бөлмеңізді сары және күлгін түстер болсын
3. Жұмыс жоспарын құрыңдар, әр күні нені дайындайтыңызды жоспарла
4. Қиын бөлімнен баста
5. 40 минут сабақ оқу – 10 минут демалыс. Демалыс кезінде ыдыс жу, гүл суар, душқа түс
6. Газеттердегі тесттерді орындап отыр.
7. Секундомермен өлшеп көр 1 сұрақ – 1,5 минут
8. Емтихан тапсыра алмайтын деген ой мүлдем болмасын
9. Емтиханның алдында бір күн қиын деген тапсырмаларға қалдырыңыз

Емтихан алдында

1. Емтиханға дайындалуға бір күн жетеді деген ой дұрыс емес. Керісінше кемте қыдырыңыз, жуыныңыз, ұйқыңыз қаңсын.
2. Емтихан алдында 15-20 минут ерте келіңіз
3. Далада суық болса жылы киін

Емтихан кезінде

1. Тест тапсырмаларын көзіңмен бір қарап шалып өт
2. Сұрақты аяғына дейін мұқият оқып шық
3. Егер жауабын білмесең не күдіктеңсең бұл сұрақты тастап кет. Оңайынан баста
4. Қиын және түсініксіз сұрақтарды кейінгіге қалдыр. Тестің ішінде су жауабын білетін сұрақтар барына күмәнданба