8(7112) 22-85-97

Мамандыққа бастар 7 қадам

1. Қателікке бой алдырмау

Көптеген жағдайда жастар қателесіп, қиялға ерік береді. Біреуді мамандықтың романтикасы тартады, оның үстіне боашақ мамандықпен нақты таныспай, оның кинолық нұсқасына бас ұрып жатады. Кейбіреуі пешенеге жазылған деген сеніммен ата-ана жолын бұлжытпай қуады. Ал келесі біреу жоғарғы оқу орнына мүлде басқа себептермен, мәселен жақсы досынан ажырамас үшін түседі. Тағы бірі алысқа баруға қиынсынып үйіне жақын орналасқан оқу орнына құжаттарын тапсыра салады. Мұның барлығы жөнсіз. Мамандықты таңдау – бұл жеңіл-желпі қарауға болмайтын дүние. Болашағыңыз осымен тікелей байланысты. Керісінше, бұл мәселені шамаңыз келгенше неғұрлым байсалдылықпен шешуге тырысыңыз.

2. Дұрыс көзқарас

Ең алдымен істі терең ойлап, бұл таңдауды өз еркіңізбен жасауыңыз керек. Ата-ана мен достарыңыздың үгітіне бағынбаңыз, бұл олардың емес, сіздің өміріңіз екенін естен шығармағаныңыз абзал.

3. Икемділікті анықтау

Біріншіден, өз қызығушылықтарыңызды бағалап алыңыз. Қандай іспен айналысқыңыз келеді? Сізге мектеп бағдарламасындағы қандай пәндер ұнайды? Бос уақытыңзда немен шұғылданғанды ұнатасыз? Адамдармен әсіресе, таныс емес адамдармен байланыс орнату сіз үшін оңай ма? Белгілі қызмет түрін орындай алау икемділігінің өзіндік маңызы зор.

4. Зерделеу

Бастысы өзіңізді тиісінше бағалауыңыз қажет, өзімнен және өз жұмысымнан нені қалаймын, бес жылдан кейін қандай боламын. Барлық қолжетімді ақпарат көздерін пайдалана отырып, өзіңіздің болашақ мамандығыңыз туралы көп білуге тырысыңыз. Сол немесе басқа мамандық өкілдері айналысатын кәсіпорындар қызметін өз көзіңізбен көріп танысу үшін саяхатқа барыңыз. Теңізші болғыңыз келеді ме? Кемедегі күндермен жақын танысу үшін ата-анаңызды кемемен саяхат жасауға көндіріңіз. Бағдарламашы болғыңыз келеді ме? Онда тек компьютерлік ойындарды қызықтап қана қоймай, қарапайым бағдарламаларды жазуға үйреніңіз. Мысалы: журналист мансабы туралы армандай отырып, газетке атшабар болса да, жұмысқа орналасқан жөн болады. Осылайша сіз журналист кәсібімен іштей танысу мүмкіндігіне ие боласыз. Сол немесе өз мамандықтарды сәйкестігін анықтау кезінде тізбе пайдаланылады.

5. Еңбек нарығындағы жағдайды бағалаңыз

Ең оңай жол: бос орындар туралы хабарландырулары бар бірнеше басылымдар алыңыз. Интернет желісіндегі жұмысқа орналасуға арналған сайттардан қандай мамандар қажетттігін қараңыз. Осы деректерді салыстыра отырып, қандай жоғары оқу орнына немесе қандай факультетте оқу болашақта пайдалы екендігін анықтауыңызға болады. Алайда нарық сұранысының ауысып отыратындығын естен шығармаған жөн.

6. Мамандардың көмегіне жүгініңіз

Егер сізде күмән туындаса, мамандардың көмегін пайдаланыңыз. Бұл ретте не мектеп психологымен, немесе психологиялық кеңсе маманымен ақылдасуға болады.

7. Соңғы таңдау

Ақпаратты жинағаннан кейін 5-10 ұстанымнан негізгілердің тізімін қараңыз. Содан соң сынақтан өткізілген тәсілді қолданыңыз: бір парақ қағазды алып екі бағанына бөліңіз. Бір-бірден алып тастау әдісін қолданыңыз. Тізімде үш тармақ қалған сәтте қосымша неғұрлым егжей-тегжейлі зерттеу жүргізіп, соңғы шешім шығарыңыз.

Ешқашан өз бағыңызды бөгде жағдайлармен анықтауға мүмкіндік бермеңіз. Бір орында отырып қалмаңыз! Таңдауыңыз табысты болсын. өміріңіздің үштен бір бөлігін сіз үшін тартымсыз жұмыста азаппен өткізу, жұмысқа мүлдем ынтасыз бару, тиісті уақытты жиіркенішпен өткізу – мұндай болашақ сізді қанғаттандырады ма?

Емтихан тапсыратын түлектерге кеңес

  1. Оқуға дайындалатын орынды дайындаңдар: үстелдің үстінен артық кітаптарды, дәптерлерді алып тастаңдар;
  2. Бөлмеңізді сары және күлгін түстер болсын
  3. Жұмыс жоспарын құрыңдар, әр күні нені дайындайтыңызды жоспарла
  4. Қиын бөлімнен баста
  5. 40 минут сабақ оқу – 10 минут демалыс. Демалыс кезінде ыдыс жу, гүл суар, душқа түс
  6. Газеттердегі тесттерді орындап отыр.
  7. Секундомермен өлшеп көр 1 сұрақ – 1,5 минут
  8. Емтихан тапсыра алмайтын деген ой мүлдем болмасын
  9. Емтиханның алдында бір күн қиын деген тапсырмаларға қалдырыңыз

Емтихан алдында

  1. Емтиханға дайындалуға бір күн жетеді деген ой дұрыс емес. Керісінше кемте қыдырыңыз, жуыныңыз, ұйқыңыз қаңсын.
  2. Емтихан алдында 15-20 минут ерте келіңіз
  3. Далада суық болса жылы киін

Емтихан кезінде

  1. Тест тапсырмаларын көзіңмен бір қарап шалып өт
  2. Сұрақты аяғына дейін мұқият оқып шық
  3. Егер жауабын білмесең не күдіктеңсең бұл сұрақты тастап кет. Оңайынан баста
  4. Қиын және түсініксіз сұрақтарды кейінгіге қалдыр. Тестің ішінде су жауабын білетін сұрақтар барына күмәнданба

Түлектер мен танымал тұлғалар кеңестері

Роль целеполагания в оценивании и СМАРТ цель

№ 5 (166) май 2017г.

Н.В. КОТОВА, специалист/тренер ЦПМ «АОО Назарбаев Интеллектуальные школы» в г. Кокшетау


Целеполагание является неотъемлемой частью оценивания. Оно помогает определять приоритеты, принимать решения и реализовывать то, что планировалось. Чем четче сформулированы цели, тем эффективнее и точнее будет оценивание. В большинстве случаев целеполагание предполагает выполнение следующих требований:
а) четкой формулировки целей;
б) разбивки целей на реализуемые задачи.

Четко сформулированные цели должны быть СМАРТ (SMART):

Specific – конкретными, специфичными, чтобы ясно представлять, чего следует добиться.

Measurable – измеряемыми, чтобы можно было точно сказать, что цели достигнуты.

Achievable – достижимыми, ориентированными на действие, чтобы понять, какое именно.

Realistic – действие принесет желаемый результат; реалистичными, чтобы их можно было достичь.

Time-bound – иметь четкие сроки и разумные средства для выполнения.

Например: «К концу урока учащиеся смогут описать картинку «Времена года», используя не менее пяти прилагательных».

Разбивка целей на задачи (этапы работы)

Когда учитель сформулировал цель, ему необходимо выработать ориентиры, которые помогут ее достичь. Постановка задач дает перечень важных мер, которые следует предпринять, чтобы добиться цели.

Например:

Учащиеся
1) будут понимать значение имени прилагательного как части речи;
2) будут практиковать употребление прилагательных с существительными;
3) смогут употреблять прилагательные в своей устной и письменной речи.

Целеполагание допускает постановку цели как с позиции учителя, так и с позиции ученика. Первый подход характерен для традиционного обучения, второй – активно входит в практику школы на современном этапе в связи с освоением обучения компетентностям.

Ниже приведены примеры двух подходов к постановке целей.

Формулируя цель с помощью метода SMART, педагог задумывается об индикаторах, объективно доказывающих достижение цели. Эти индикаторы нужны и педагогу, и обучающемуся, причем, и тот и другой с помощью этих индикаторов должны приходить к аналогичным выводам.

Неточные формулировки цели, задач, результатов затрудняют понимание того, что надо сделать. Туманные, размытые, запутанные формулировки целей, недостаточно ясное понимание целей обучающимися, возможное двойное, тройное толкование смысла предлагаемых изменений, действий вызывают прострацию обучающихся, демотивируют их, лишают ориентиров и желания заниматься учебной деятельностью, которая очень быстро замещается более понятными и интересными для детей занятиями.

СМАРТ цели и критерии успеха

Критерии успеха представляют собой своего рода «меню» инструментов, при помощи которых учителя могут добиться выполнения СМАРТ целей урока.

Например:

Цель обучения Ученики научатся рассказывать о том, что они делают каждый день (контекст – учебный день, предмет – казахский язык)

Критерии успеха (КУ) ученика

Я умею:
Использовать словарный запас, связанный с ежедневными утренними действиями.
Составлять простые предложения, описывающие мои ежедневные действия.
Использовать слова и фразы, служащие для связи отдельных предложений.

Примеры СМАРТ целей и КУ к урокам по предметам средней школы

Типичные ошибки учителей в целеполагании и постановке КУ

Что такое цель урока? Это прогнозируемый учителем результат работы ученика на уроке.

Учитель, определяя цель урока, должен всегда задавать себе вопрос: «Чему научится ученик? Какой результат работы ученика можно будет увидеть?»

Цель урока должна уточнять, «ЧТО ученик в действительности будет делать, что можно будет увидеть» (Роберт Кизилик, PhD, Университет штата Вирджиния)

Ошибка 1. Учителя ставят цель не на ученика, а на себя, что затрудняет понимание, чего же ожидает учитель от ученика – какой «продукт» деятельности.

Например: «Ознакомить учащихся с условными обозначениями на карте», «Систематизировать знания об имени прилагательном», «Ввести и закрепить новую лексику по теме Британия».

Ошибка 2. Цели, которые ставит учитель, «размытые», их выполнение трудно измерить. Например: «Ученики получат представление о площади прямоугольника », «Ученики изучат закон Ома», «Повторить пройденный материал».

Такие формальные цели – это уход учителей от ответственности за их достижение.

Ошибка 3. Для формулировки целей учителя используют глаголы, действия которых нельзя измерить.

Например: Ученики поймут причины восстания Кенесары.

Нужно избегать таких слов, как практиковать, узнать, знать, понять. Они слишком расплывчаты для оценки эффективности обучения. Более того, эти слова не помогут в определении знаний, усвоенных учащимися в ходе обучения.

Как можно убедиться, что ученики поняли? Нужно использовать глаголы, действия которых мы можем увидеть, прочитать или услышать.

Например: Ученики смогут написать …, Ученики смогут классифицировать …, Ученики смогут сравнить …

Ошибка 4. Цели, как таковые, не доводятся до учеников. Они подменяются темой, что затрудняет понимание учениками, что они должны достичь и, со- ответственно, как их будут оценивать.

Ошибка 5. Учителя путают цели с задачами. По- этому цели бывают «многоэтажными», которые можно разложить на несколько задач. Цель – это то, ЧТО мы хотим достичь. Задача – это процесс: КАК мы этого достигнем?

Например, такая «многоэтажная» цель:

Ученики смогут найти в тексте 5 глаголов, определить их время, связать их с именами существительными и составить с ними 5 предложений.

Ниже дан пример, как можно «раздробить» такую цель на цель и задачи.

Цель: Ученики смогут составить 5 предложений в прошедшем времени с использованием изученных глаголов.

Задачи:
Ученики смогут найти в тексте 5 глаголов.
Ученики смогут определить их время.
Ученики смогут связать глаголы с именами существительными в предложениях.

Выводы: Использование целей обучения помогает учащимся понять, чего они должны достичь в результате обучения.

«Многие учащиеся не понимают этого и привыкают к преподаванию, представляющему собой произвольную последовательность упражнений, не имеющих между собой никакой обоснованной связи». «Когда же учащиеся приобретают понимание целей обучения, они начинают учиться более осмысленно, а их обучение становится более эффективным: они обсуждают процесс оценивания с учителями и друг с другом …» (Блэк и Уиллиам (1998), с. 10)

Цели объясняют ученику, что он изучает, зачем работает. Они улучшают обратную связь между учителем и учеником и обеспечивают возможность осмысленного контроля и самоконтроля за результатом деятельности.

Во избежание типичных ошибок формулирования и реализации целеполагания необходимо помнить:
– План урока обязательно включает СМАРТ цели и задачи урока.
– НА УРОКЕ происходит:
а) знакомство учеников с целями или вовлечение учащихся в постановку целей;
в) уточнение понимания учащимися цели (целей) урока и определение шагов по ее достижению (критерии успеха ученика);
с) подведение итогов выполнения целей.

 

Оқушы білімінің рейтингтік көрсеткіштері

Оқу жылдары

 

Оқу озаттары

Оқу екпінділері

Орташа оқитындар

Білім сапасы

Үлгерім сапасы

2017-2018

418

49

221

142

65,53%

100%

2018-2019

395

59

217

119

69,87%

100%

2019-2020

408

79

258

71

82,5%

100%

2020-2021

413

103

246

64

84,5%

100%

2021-2022

476

86

289

102

79%

100%

2022-2023

544

107

322

115

79%

100%

2023-2024

554

131

337

86

84,4%

100%

  

Оқу жылдары

 

Оқу озаттары

Оқу екпінділері

Орташа оқитындар

Білім сапасы

Үлгерім сапасы

2021-2022

476

86

289

102

79%

100%

2022-2023

544

107

322

115

79%

100%

2023-2024

554

131

337

86

84,4%

100%

 

«Алтын белгі» және Үздік аттестат иегерлері туралы мәлімет 

Оқу жылы

ҰБТ тапсырғандар саны

«Алтын белгі» иегерлері

Ерекше аттестат иегерлері

Үлесі

2017-2018

17

2

1

17,6

2018-2019

35

6

3

25

2019-2020

34

2

2

11,75

2020-2021

44

4

3

15,9

2021-2022

22

2

2

18

2022-2023

52

3

4

13

2023-2024

33

1

9

30

  

Грант иегерлері туралы мәлімет 

Оқу жылы

ҰБТ тапсырғандар саны

Грант иегерлері

2017-2018

17

13

2018-2019

33

25

2019-2020

33

33

2020-2021

44

40

2021-2022

22

19

2022-2023

52

47

2023-2024

32

32

  

ҰБТ көрсеткіштері

Оқу жылы

Орташа балл

Жоғары балл

Төмен балл

2017-2018

110,23

126

85

2018-2019

109

134

89

2019-2020

100,7

125

69

2020-2021

99

132

79

2021-2022

85

126

60

2022-2023

101

130

60

2023-2024

105

133

62